muhasebe

Perakende Mal ve Hizmet Satışı Yapan İşletmelerde EFT-POS Cihazlarının Kullanımına İlişkin Düzenlemeler ve Dikkat Edilecek Hususlar

  1. EFT-POS ve Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) Zorunluluğu
    Perakende mal ve hizmet satışı yapan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) kullanmak zorundadır. Bu zorunluluk, satış işlemlerinde fatura düzenlenmesi gereken durumlar hariç, mali belge düzenlemek için geçerlidir.

2013 yılında yapılan düzenlemeyle eski nesil ÖKC’ler yerine, Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN ÖKC) kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Buna göre:

1 Ekim 2013 tarihinden itibaren, seyyar EFT-POS cihazları yerine EFT-POS özellikli YN ÖKC’lerin kullanılması zorunludur.
1 Temmuz 2024 itibarıyla, eski nesil ÖKC’ler tamamen kullanım dışı bırakılacaktır. Eski cihazlar hurdaya ayrılmak zorundadır.

  1. Yeni Nesil ÖKC Nedir?
    Yeni Nesil ÖKC’ler, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ile online iletişim sağlayabilen ve satış bilgilerini güvenli bir şekilde iletebilen cihazlardır.

Yeni Nesil ÖKC Türleri:
EFT-POS Özellikli Yeni Nesil ÖKC:
Seyyar veya mobil olarak kullanılabilir.
EFT-POS yazılımı cihazın içinde entegredir.
Harici kablolu POS cihazı bağlanamaz.
Basit/Bilgisayar Bağlantılı Yeni Nesil ÖKC:
Masaüstü cihazdır.
Harici EFT-POS cihazlarıyla kablolu bağlantı yapılabilir.

  1. Eski Nesil ve Yeni Nesil ÖKC’lerin Farkları
    Eski nesil ÖKC’ler online iletişim sağlayamaz ve mali hafızaları fiziksel bir modüle dayanır.
    Yeni nesil ÖKC’ler ise güvenli bağlantı ve iletişim protokolleriyle çalışır, satış bilgilerini anında GİB’e iletebilir.
  2. Bankalar ve Diğer Kuruluşların Rolü
    Bankalar ve ödeme hizmeti sağlayıcıları, mükelleflerin kullandıkları cihazların mevzuata uygunluğunu kontrol etmekle yükümlüdür. Bu kapsamda:

Seyyar EFT-POS cihazları, YN ÖKC kullanması gereken mükelleflere verilemez.
Masaüstü (kablolu) EFT-POS cihazları, yalnızca Basit/Bilgisayar Bağlantılı Yeni Nesil ÖKC’lerle bağlantılı kullanılabilir.

  1. Yazılım ve Donanım Uyumu
    Perakende satış uygulama yazılımları ile YN ÖKC’ler arasında uyum zorunludur.

GİB’in belirlediği “ÖKC-Harici Donanım ve Yazılım Haberleşme Protokolü” çerçevesinde bağlantı sağlanmalıdır.
Mobil terminaller veya bilgisayar tabanlı sistemler de bu protokollere uygun hale getirilmelidir.

  1. Yeni Düzenlemelerin Getirdiği Zorunluluklar
    1 Temmuz 2024 itibarıyla eski nesil ÖKC’lerin kullanımı sona erecektir.
    Mükellefler, faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı kullanıyorsa, bu cihazları EFT-POS özellikli YN ÖKC’lerle değiştirmek zorundadır.
    Masaüstü EFT-POS cihazı kullanan işletmeler, cihazlarını uygun YN ÖKC’lerle entegre etmek veya iade etmek zorundadır.
  2. Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetimi Sistemi (GMÖEBYS)
    Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yetkilendirilen cihaz ve sistemleri kullanan mükellefler, GMÖEBYS çerçevesinde satış işlemlerini gerçekleştirmeye devam edebilir.
  3. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele
    Yeni Nesil ÖKC’lerin zorunlu hale getirilmesiyle:

Kartlı ödeme işlemleri yaygınlaşmıştır.
Mali belgelerin düzenlenmesi hızlanmış ve standart hale getirilmiştir.
Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir adım atılmıştır.

  1. İşletmelerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
    Eski nesil cihazları hurdaya ayırma süreçlerini planlayın.
    Mevzuata uygun cihaz kullanımı için yazılım ve donanımlarınızın güncel olduğundan emin olun.
    Banka veya ödeme kuruluşlarından aldığınız cihazların mevzuata uygunluğunu kontrol edin.
    Sonuç
    Yeni Nesil ÖKC’lere geçiş, yalnızca mevzuata uyum sağlamakla kalmayıp işletmelere daha hızlı ve güvenilir bir satış süreci sağlar. Mükelleflerin, GİB tarafından yayımlanan genel tebliğlere uygun hareket ederek, cezai yaptırımlardan kaçınmaları ve dijital dönüşümün avantajlarından yararlanmaları önemlidir.

Perakende Mal ve Hizmet Satışı Yapan İşletmelerde EFT-POS Cihazlarının Kullanımı ve Dikkat Edilecek Hususlar
Giriş
Perakende mal ve hizmet satışı yapan işletmeler, ticari faaliyetlerini yürütürken yasal düzenlemelere uygun hareket etmekle yükümlüdür. Özellikle Ödeme Kaydedici Cihazlar (ÖKC) ve EFT-POS cihazları konusundaki mevzuatlar, teknolojik dönüşüm süreçlerini hızlandırarak işletmelere kayıt dışılığı önlemede etkin bir çözüm sunmaktadır. Bu kapsamda, 426 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile başlayan Yeni Nesil ÖKC uygulamaları, 1 Temmuz 2024 itibarıyla Eski Nesil cihazların kullanımının sona ermesiyle önemli bir aşamaya gelmiştir.

Bu yazıda, hem eski hem de yeni düzenlemelerin temel noktalarını ve işletmelerin bu süreçte dikkat etmesi gereken hususları ele alacağız.

Ödeme Kaydedici Cihazlar (ÖKC) Nedir?
Ödeme Kaydedici Cihazlar (ÖKC), perakende satış yapan işletmelerin fatura düzenlemek zorunda olmadığı durumlarda fiş keserek işlemlerini belgelendirdiği elektronik sistemlerdir. ÖKC kullanımı, işletmelerin mali işlemlerini kayıt altına alarak, denetim mekanizmalarının etkinliğini artırmayı amaçlar.

Yeni Nesil ÖKC Nedir?
Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN ÖKC), Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ile çevrimiçi iletişim kurabilen, ödeme işlemlerini güvenli bir şekilde kaydeden ve mali bilgileri doğrudan iletebilen cihazlardır. Bu cihazların özellikleri şunlardır:

Bilgisayar tabanlı çalışırlar ve güvenlik seviyeleri oldukça yüksektir.
Online bağlantı ile satış bilgilerini anında GİB’e iletebilirler.
Banka kartları ve kredi kartlarıyla yapılan ödemelerde entegrasyon sağlarlar.
1 Temmuz 2024 itibarıyla yalnızca Yeni Nesil ÖKC’lerin kullanılması zorunlu hale gelmiştir.

Mevzuatta Yapılan Güncellemeler
426 Sıra No’lu VUK Tebliği
Eski Nesil ÖKC’lerin yerini Yeni Nesil ÖKC’lerin alması ilk olarak 1 Ekim 2013’te düzenlenmiştir.
Seyyar EFT-POS cihazları kullanan işletmeler için bu cihazların yerine EFT-POS özellikli Yeni Nesil ÖKC’lerin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.
483 Sıra No’lu VUK Tebliği
Perakende mal ve hizmet satışlarında kullanılan yazılım ve donanımların Yeni Nesil ÖKC’ler ile entegre olması zorunlu hale getirilmiştir.
GİB tarafından belirlenen protokollere uygun olmayan cihazların kullanımı yasaklanmıştır.
557 Sıra No’lu VUK Tebliği
Eski Nesil ÖKC’lerin en geç 1 Temmuz 2024 tarihine kadar hurdaya ayrılması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu tarihten itibaren tüm işletmelerin yalnızca Yeni Nesil ÖKC kullanmaları gerekmektedir.
İşletmelerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

  1. Eski Nesil ÖKC’lerin Hurdaya Ayrılması
    1 Temmuz 2024 itibarıyla Eski Nesil ÖKC kullanımı tamamen sona erecektir. Bu cihazların belirtilen süre içinde hurdaya ayrılması gerekmektedir. Hurdaya ayırma işlemi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde yapılmalıdır.
  2. EFT-POS Cihazlarının Kullanımı
    Seyyar EFT-POS cihazı kullanan işletmeler, bu cihazlarını iade ederek yerine EFT-POS özellikli Yeni Nesil ÖKC kullanmak zorundadır.

Masaüstü EFT-POS cihazları kullanan işletmeler, bu cihazları yalnızca Bilgisayar Bağlantılı Yeni Nesil ÖKC’lerle entegre şekilde kullanabilir.
Bankalar, işletmelere Yeni Nesil ÖKC zorunluluğu bulunan durumlarda, bu cihazlara uygun olmayan seyyar veya masaüstü EFT-POS cihazlarını temin edemez.

  1. Yazılım ve Donanım Entegrasyonu
    İşletmelerin satış uygulama yazılımları ve donanımları, Yeni Nesil ÖKC’lerle entegre çalışmalıdır. Bu entegrasyonun sağlanması için:

GİB tarafından belirlenen protokollere uygun yazılım firmalarıyla çalışılmalıdır.
Yetkili servislerden destek alınarak bağlantılar yapılmalıdır.
Yeni Nesil ÖKC’lerin İşletmelere Faydaları
Kayıt Dışılıkla Mücadele: Tüm işlemler elektronik ortamda kayıt altına alındığı için vergi kaybı en aza indirilir.
Hız ve Güvenlik: Ödeme süreçleri hızlı ve güvenli bir şekilde tamamlanır.
Dijitalleşme: İşletmelerin teknolojik altyapıları güçlenir, modern iş modellerine adaptasyonları hızlanır.
Sonuç ve Öneriler
Perakende sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin, ÖKC ve EFT-POS cihazlarıyla ilgili mevzuat değişikliklerine uyum sağlaması yasal bir zorunluluktur. İşletmeler, cezai yaptırımlardan kaçınmak ve dijitalleşen ticaret dünyasında yerini almak için:

Mevcut cihazlarını ivedilikle güncellemeli,
Gerekli yazılım ve donanım entegrasyonlarını tamamlamalı,
GİB’in belirlediği protokollere uygun şekilde hareket etmelidir.
1 Temmuz 2024, bu dönüşümün tamamlanması için kritik bir tarihtir. Bu süreci dikkatle takip eden ve gerekli adımları atan işletmeler, yasal uyumluluğun ötesinde iş süreçlerini iyileştirme fırsatı yakalayacaktır.

Sirkülerde Gecen ilgili Mezuat Baglantilar ve Yararl Diger Kaynaklar:
426 Sira No.lu VUK Genel Tebligi

435 Sira No.lu VUK Genel Tebligi

TÜRMOB Yazısı

Benzer Yazılar

Scroll to Top