Engelliler İçin Vergi Rehberi: 2025 Güncel Haklar, Muafiyetler ve Teşvikler
Engelli bireyler ve aileleri için vergi mevzuatında birçok avantaj ve teşvik bulunmaktadır. Bu rehberde, 2025 yılı itibarıyla geçerli olan engelliler için vergi indirimleri, ÖTV muafiyetleri, işveren teşvikleri ve başvuru süreçleri ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Türkiye’de engelli haklarının desteklenmesi amacıyla oluşturulan bu sistemler, sosyal adaletin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır.
Engelli Bireylerin Vergi Sistemindeki Yeri
Engellilik, yalnızca sağlık durumu değil, aynı zamanda kişinin sosyal ve ekonomik hayatını doğrudan etkileyen bir durumdur. Bu nedenle, Türkiye’de vergi kanunlarında engelli bireylerin yaşadığı zorlukları azaltmak için çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.
- Engellilik tanımı: %40 ve üzeri engellilik oranı sağlık kurulu raporu ile belgelenir.
- Vergi avantajlarının amacı: Engellilerin maddi yüklerini azaltmak ve toplumsal katılımlarını desteklemek.
- Mevzuat kaynakları: Gelir Vergisi Kanunu (GVK), Özel Tüketim Vergisi Kanunu (ÖTVK), 7268 sayılı Kanun ve TÜRMOB, Gelir İdaresi Başkanlığı duyuruları.
Gelir Vergisi Kanunundaki Engelli İndirimi
Engellilik İndirimi Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, engelli bireylere ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerine yönelik gelir vergisi indirimi sağlanmaktadır. Bu indirim, engellilik oranına göre değişen tutarlarda uygulanır.
| Engellilik Oranı (%) | 2025 Yılı Aylık Gelir Vergisi İndirimi (TL) |
|---|---|
| %40 – %59 | 600 |
| %60 – %79 | 1.300 |
| %80 ve üzeri | 1.950 |
Tablo 1: 2025 Yılı Engellilik İndirimi Tutarları
Kimler Yararlanabilir?
- Engelli bireyin kendisi.
- Engelli bireyin bakmakla yükümlü olduğu eş, çocuk ve diğer aile fertleri.
- Sağlık kurulu raporu ile engellilik oranı belgelemeyenler faydalanamaz.
Başvuru Süreci
- Engelli bireylerin bağlı bulunduğu vergi dairesine dilekçe ile başvuru yapılır.
- Başvuru sırasında Sağlık Kurulu Raporu ve kimlik fotokopisi gereklidir.
- İndirim, başvurunun kabul edildiği aydan itibaren uygulanır.
Engelliler İçin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Muafiyeti
ÖTV Muafiyeti Kapsamı
Engelli bireylerin, kendi kullanımları için araç alımında ÖTV muafiyeti bulunmaktadır. Bu uygulama, araç alım maliyetlerini önemli ölçüde düşürerek ulaşımı kolaylaştırmayı amaçlar.
- ÖTV muafiyeti sadece motor silindir hacmi 1600 cc’ye kadar olan binek otomobillerde geçerlidir.
- Sadece sıfır araç alımlarında ÖTV muafiyeti sağlanır.
- %90 ve üzeri engellilik raporu zorunludur.
Uygulama Şartları
| Şartlar | Açıklama |
|---|---|
| Engellilik Oranı | %90 ve üzeri olması gerekmektedir. |
| Araç Türü | Sadece binek otomobil, motor hacmi sınırı var. |
| Başvuru Belgeleri | Sağlık Kurulu Raporu, kimlik, araç alım belgeleri. |
| Muafiyet Limiti | Maksimum araç fiyatı ve motor hacmi sınırları. |
Örnek Hesaplama
Fiyatı 400.000 TL olan bir araç için %45 ÖTV uygulanıyorsa, ÖTV tutarı yaklaşık 180.000 TL olacaktır. Engelli birey ÖTV muafiyeti sayesinde bu tutarı ödemekten muaf olur.
Engelli İşverenler ve Çalışanlar İçin Teşvikler
Sigorta Primi Desteği
Engelli bireyleri çalıştıran işverenler, sigorta primi işveren hissesi desteği alabilirler. Bu teşvik ile işverenler, engelli çalışanların SGK primlerinin bir kısmını devlet tarafından karşılanır.
- Engellilik oranına göre destek oranı değişir.
- İşveren, ilgili belgelerle SGK’ya başvurmalıdır.
- Teşvik süresi kanunlarla belirlenmiştir.
Gelir Vergisi Stopajı İstisnası
Engelli çalışanların maaşları üzerinden yapılan gelir vergisi stopajının belirli kısmı işveren tarafından ödenmez.
Diğer Vergi Avantajları
Damga Vergisi Muafiyeti
Engellilere yönelik bazı sözleşmelerde damga vergisi muafiyeti uygulanmaktadır. Özellikle kamu kurumları ile yapılan anlaşmalarda bu muafiyet geçerlidir.
Emlak Vergisi İndirimi
Bazı belediyeler, engelli bireylerin ikamet ettiği konutlar için emlak vergisinde indirim veya muafiyet uygulamaktadır. Detaylar belediyelerin ilgili birimlerinden öğrenilebilir.
Başvuru ve Gerekli Belgeler
| Başvuru Türü | Gerekli Belgeler | Başvuru Yeri |
|---|---|---|
| Gelir Vergisi Engellilik İndirimi | Sağlık Kurulu Raporu, Kimlik Fotokopisi, Dilekçe | Vergi Dairesi |
| ÖTV Muafiyeti Başvurusu | Sağlık Kurulu Raporu, Araç Alım Belgeleri, Kimlik | Gelir İdaresi Başkanlığı |
| İşveren Teşvik Başvurusu | SGK Bildirimi, Engellilik Raporu, İş Sözleşmesi | SGK ve İŞKUR |
2025 Yılı Güncel Mevzuat ve Resmi Kaynaklar
- Gelir Vergisi Kanunu (GVK) Madde 32 – Engellilik İndirimi
- Özel Tüketim Vergisi Kanunu (ÖTVK) – Engellilere ÖTV Muafiyeti
- 7268 Sayılı Kanun – İşverenlere Teşvikler
- TÜRMOB ve Gelir İdaresi Başkanlığı yayımladığı güncel duyurular ve tebliğler
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru: Engelli raporum yenilendi, tekrar vergi indirimi alabilir miyim?
Cevap: Evet, yeni sağlık kurulu raporu ile bağlı olduğunuz vergi dairesine tekrar başvuru yapabilirsiniz. Vergi indirimi yeni rapor tarihinden itibaren geçerli olur.
Soru: ÖTV muafiyetinden nasıl yararlanabilirim?
Cevap: %90 ve üzeri engellilik raporunuz olmalı, araç alımında gerekli belgelerle GİB’e başvurmalısınız.
Soru: İşverenim engelli çalıştırıyor, teşvikler nelerdir?
Cevap: Sigorta primi işveren hissesi desteği ve gelir vergisi stopaj istisnasından yararlanabilir. SGK ve İŞKUR’dan detaylı bilgi alınabilir.
Sonuç ve Öneriler
Engelli bireyler için sağlanan vergi avantajları, ekonomik anlamda destek sağlamanın yanı sıra, sosyal hayata katılımı teşvik eder. Bu haklardan tam olarak faydalanmak için:
- Sağlık kurulu raporunuzu güncel tutun.
- Vergi daireniz ve GİB duyurularını düzenli takip edin.
- Başvurularınızı zamanında ve eksiksiz yapın.
- Uzman mali müşavirlerden destek alın.
Uzmanlarımızdan Destek Alın!
Engellilik kapsamında vergi avantajlarından en doğru şekilde yararlanmak için profesyonel destek almak çok önemlidir.
- Vergi indirimlerinizin doğru hesaplanması
- ÖTV muafiyeti başvurularınızın takibi
- İşveren teşviklerinin doğru kullanımı
Bize ulaşın, haklarınızı en iyi şekilde koruyalım!
Kaynaklar
- Gelir İdaresi Başkanlığı – Engelliler İçin Vergi Avantajları
- Resmî Gazete – Vergi Kanunları Güncellemeleri (2025)
- TÜRMOB – Engellilere Yönelik Vergi Düzenlemeleri
- 7268 Sayılı Kanun Metni (TBMM)
Meta:
2025 yılı engelliler için güncel vergi avantajları, ÖTV muafiyetleri, işveren teşvikleri ve gelir vergisi indirimleri rehberi. Engelli bireylerin haklarından tam faydalanması için detaylı bilgi ve başvuru süreci.