ELLİDEN AZ ÇALIŞANI BULUNAN VE AZ TEHLİKELİ SINIFTA YER ALAN
İŞ YERLERİNDEKİ OLAĞANLAŞTIRILMIŞ KURALLAR
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin uygulanması, her işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan
sayısına göre farklılıklar gösterebilir. 29 Haziran 2015 tarihli ve 29401 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş
Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik ile, elliden az çalışanı bulunan ve az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya
işveren vekili tarafından yürütülebileceği belirtilmiştir. Bu düzenleme, iş sağlığı ve
güvenliği hizmetlerinin kolaylaştırılmasına ve işyerlerinde daha etkin bir yönetim
sağlanmasına katkı sunmaktadır.
İşveren veya İşveren Vekilinin Yükümlülükleri
Bu Yönetmelik doğrultusunda, elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini işveren veya işveren vekili üstlenebilir.
Ancak bunun için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
- Eğitim ve Belgelendirme: İşveren veya işveren vekilinin iş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürütmeye yetkili olabilmesi için, belirli bir eğitim programını
tamamlaması ve sınavda başarılı olması gerekmektedir. Bu eğitim programı, İş
Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili asgari 16 saatlik bir süreyi kapsar. Eğitim,
açıköğretim, uzaktan eğitim veya yüz yüze olarak yapılabilir. - İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi: Eğitimini tamamlayan işveren veya işveren
vekili, iş güvenliği uzmanlığı belgesi alarak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini
üstlenme hakkına sahip olur. Sınavda 100 üzerinden 50 ve üzeri puan alanlar
başarılı kabul edilerek bu belgeyi almaya hak kazanır. - İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütülmesi: İşveren veya işveren vekili,
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirirken, her bir çalışan için en az 10
dakika ayırmak zorundadır. Bu hizmetlerin işveren veya işveren vekili tarafından
yürütülmesi durumunda onaylı defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak, 6331 sayılı Kanun ve alt düzenlemeler gereği diğer belge ve kayıt
düzenlemeleri yapılmalıdır. - İSG-KATİP Sistemi Kullanımı: İşveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve
güvenliği hizmetlerini yürütmek için İSG-KATİP (İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip
ve İzleme Programı) sistemine kaydolmak zorundadır. Bu sistem, yapılan
işlemlerin izlenmesi ve takip edilmesi için önemli bir araçtır. İSG-KATİP’te
onaylanan hizmetler, geçerli kabul edilir. - Eğitim ve Eğitim Verme Yetkisi: İşverenler veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve
güvenliği eğitimlerini de verebilirler. Ancak bu eğitimlerin verilmesi için ilgili
Yönetmelikte belirtilen eğitim programlarının tamamlanması ve sınavda başarılı
olunması gerekmektedir. Bu eğitimleri, işveren veya işveren vekilleri,
çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirme yapacak şekilde
düzenleyebilir.
İşyerinin Durumunun Değişmesi Durumunda Gerekenler
Eğer bir işyerinin tehlike sınıfı değişirse veya çalışan sayısı 50’yi aşarsa, bu durumda
işverenin yeni bir düzenleme yapması gerekecektir. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
Yönetmeliği’ne göre, çalışan sayısının 50’ye çıkması durumunda, 30 gün içinde bu
durumu iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini düzenleyen otoriteye bildirmeli ve işyerinde
gerekli görevlendirmeleri yapmalıdır. Bu düzenlemeler, işyerindeki sağlık ve güvenlik
koşullarının sürekli iyileştirilmesi amacıyla yapılır.
Sonuç
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi, çalışanların sağlığını
korumak ve iş kazalarını önlemek adına son derece önemlidir. Özellikle elliden az
çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için işverenin veya işveren
vekilinin bu hizmetleri üstlenmesi, yönetmeliklere uygun bir şekilde yapılmalıdır. İş
sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli eğitimlerin alınması, belgelerin
düzenli tutulması ve İSG-KATİP sisteminin etkin bir şekilde kullanılması bu sürecin en
önemli aşamalarındandır.
İşverenlerin, iş sağlığı ve güvenliği konusunda gereken sorumlulukları yerine getirerek
çalışanlarına daha güvenli bir çalışma ortamı sunmaları, sadece mevzuatla uyumlu
olmakla kalmaz, aynı zamanda işyerindeki verimliliği ve çalışan memnuniyetini de
artıracaktır.