Enflasyon Düzeltmesine İlişkin VUK Sirküleri ve Son Düzenlemeler
1 Kasım 2024 tarihli ve VUK-165/2024-14/Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması-18 No.lu Sirküleri, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yayımlanmış ve enflasyon düzeltmesine ilişkin uygulama esaslarını detaylandırmıştır. Bu sirküler, Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) enflasyon muhasebesi düzenlemelerine yönelik kapsamlı açıklamalar içeriyor.
Bu yazıda, sirkülerde yer alan düzenlemeler, uygulama esasları ve mükelleflerin dikkat etmesi gereken önemli noktalar ele alınacaktır.
Enflasyon Düzeltmesi Nedir?
Enflasyon düzeltmesi, ekonomik dalgalanmalar ve yüksek enflasyon koşullarının finansal tablolar üzerindeki etkilerini gidermek amacıyla yapılan bir muhasebe işlemidir. Bu işlem, mali tabloların daha doğru bir şekilde hazırlanmasını ve ekonomik gerçeklerle uyumlu olmasını sağlar.
VUK’un mükerrer 298. maddesi ile düzenlenen enflasyon muhasebesi, işletmelerin finansal verilerini güncelleyerek, vergi matrahlarının doğru tespit edilmesini hedefler.
1 Kasım 2024 Tarihli Sirkülerde Yer Alan Konular
- Stokların Düzeltilmesinde Basit Ortalama Yöntemi
Sirkülerde, stokların enflasyon düzeltmesi sırasında kullanılabilecek basit ortalama yöntemi açıklığa kavuşturulmuştur.
“Bir önceki geçici vergi dönemi” ifadesi, düzeltme işlemlerinde referans alınacak dönem olarak belirlenmiştir.
- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltmesi
Sirkülerde, 178- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı ile 358- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı ele alınmıştır. Bu hesapların enflasyon düzeltmesi karşısındaki durumu detaylandırılmıştır. - Ar-Ge ve Tasarım Harcamalarının Durumu
Enflasyon düzeltmesi sonrası:
Ar-Ge ve tasarım harcamalarının alt hesabında izlenen düzeltme farklarının, Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilip edilemeyeceği açıklanmıştır.
- İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması
Enflasyon düzeltmesi sonrası bilançonun aktifinde izlenen harcamalara ilişkin düzeltme farklarının, yatırıma katkı tutarının hesaplanmasında dikkate alınıp alınmayacağı belirtilmiştir. - Enflasyon Düzeltmesi ve Kar/Zarar Durumu
Enflasyon düzeltmesi sonrası oluşan kar veya zararların, istisna kazançlar karşısındaki durumu ele alınmıştır.
Münhasıran ihracat faaliyetiyle veya üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların enflasyon düzeltmesi sonrası kurumlar vergisi oranı tespiti detaylandırılmıştır.
- Depozito, Teminat ve Gider Hesapları
Depozito ve teminat hesapları ile gelecek döneme ait gider hesaplarının düzeltilmesi sonucu oluşan fark tutarlarının, vergiye tabi matrahın tespitindeki durumu açıklığa kavuşturulmuştur.
Daha Önceki Düzenlemeler ve Tebliğler - 555 Sıra No.lu VUK Tebliği
30 Aralık 2023 tarihli ve 32415 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan bu tebliğde, enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak temel ilkeler ve düzeltmeye tabi tutulacak mali tablolara ilişkin açıklamalar yapılmıştı. - 563 Sıra No.lu VUK Tebliği
31 Aralık 2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışlar toplamı 50 milyon TL’nin altında olan mükelleflerin enflasyon düzeltmesi yapmamasına uygun bulunmuştu. - 20 Şubat 2024 Tarihli Sirküler
Bu sirkülerde, ortalama ticari kredi faiz oranları ve uygulamaya yönelik diğer teknik detaylar açıklanmıştı.
30 Ekim 2024 Tarihli Yasal Düzenleme
30 Ekim 2024 tarihli ve 32707 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7529 sayılı Kanun ile VUK’un enflasyon muhasebesi düzenlemelerine ilişkin şu değişiklikler yapılmıştır:
Yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilen tutarların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan farklar, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecektir.
Bu düzenlemeler kapsamında olmayan mükelleflere tasfiye ve iflas halleri, iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları eklenmiştir.
Enflasyon Düzeltmesinin İşletmeler Açısından Önemi
Finansal Şeffaflık Sağlanır:
Enflasyon düzeltmesi, mali tabloların ekonomik gerçekleri yansıtmasını sağlar.
Vergi Matrahının Doğru Tespiti:
Yanlış hesaplanan matrahların önüne geçilerek cezai yaptırımlardan korunulur.
Uzun Vadeli Planlama:
İşletmeler, düzeltmeler sonrası daha doğru bir finansal yapı ile planlama yapabilir.
Hukuki Uyum ve Vergi Avantajları:
Enflasyon düzeltmesiyle ilgili yasal düzenlemelere uygun hareket etmek, işletmelere çeşitli vergi avantajları sağlayabilir.
Sonuç ve Öneriler
1 Kasım 2024 tarihli VUK-165/2024-14 No.lu Sirküler, enflasyon düzeltmesine yönelik önemli açıklamalar içermektedir. İşletmelerin:
Düzeltme işlemlerini doğru bir şekilde yapmaları,
Güncel mevzuatı ve tebliğleri yakından takip etmeleri,
Gerekli teknik destek ve ya uzman danışmanlık hizmetlerinden faydalanmaları önerilmektedir.
Enflasyon düzeltmesiyle ilgili süreçler ve mevzuatın detayları hakkında bilgi almak isteyenler, GİB’in resmi web sitesinden yayımlanan kılavuzları inceleyebilir.
https://www.gib.gov.tr/
VUK-165/2024-14/Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması-18 No.lu Sirkülerin
32415 (2.Mükerrer) sayılı Resmi
Gazetede ; Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 555)
VUK-165/2024-3/Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması-15 No.lu Sirkülerinde de
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
1/11/2024 tarihli ve VUK-176/2024-14/Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması-18 No.lu Sirkülerin